NASA, 2022 yılında Büyük Giza Piramidi büyüklüğünde bir asteroide rotasını değiştirmek amacıyla çarpması için bir uzay aracı gönderdi. DART adı verilen görev başarılı oldu ve uzaydaki nesneleri yeniden yönlendirmenin mümkün olduğunu gösterdi. Çok yakın gelecekte gezegenimizi tehdit eden bir sorun belirlenmiş olmasa da, gelecekte asteroitler tarafından yok edilmek istemediğimiz düşünülürse bunun harika bir gelişme olduğu kesin.
Görev, asteroit Dimorphos’u başarılı bir şekilde yönlendirmenin yanı sıra, gevşek bağlı asteroitten çapı 1 ila 7 metre arasında değişen devasa kayalar da fırlattı. Bu kayalar, ortalama saniyede 0,3 metre hızlarıyla ana kayaya göre çok yüksek hızlarda hareket etmiyor ancak bu, Dimorphos’tan kaçış hızına ulaşmaları için yeterli oluyor.
Şimdi bir ekip, asteroitten ayrılan bu 37 nesnenin önümüzdeki 20.000 yıl boyunca takip edeceği yörüngeleri inceledi ve Dünya’nın darbelere karşı güvende olduğunu açıkladı. Ön baskı sunucusu arXiv’de yayınlanan ve henüz hakem değerlendirmesinden geçmemiş bir makalede araştırmacılar, Dünya’ya en yakın yaklaşımın ancak 2.500 yıl içinde gerçekleşeceğini, ancak kayaların hiçbir zaman 0,02 astronomik birimden (AU – Dünya ile Güneş arasındaki mesafe) daha yakın olmayacağını buldular.
Mars o kadar şanslı olmayabilir
Ekibin makalesinde Mars için kötü haberler de var: “Sayısal simülasyonlar, sürünün tüm kayalarının önümüzdeki 20 bin yıl içinde Mars’ın yörüngesini birçok kez geçeceğini gösteriyor. Simüle edilmiş sürü, Hubble Uzay Teleskobu’ndan alınan gözlemler kullanılarak yakın zamanda keşfedilen ve DART uzay aracının Dimorphos’a çarpması sırasında fırlatılan 37 gerçek kaya setini istatistiksel olarak temsil ediyor. Dolayısıyla uzun vadeli evrimde meydana gelen yörünge geçişleri nedeniyle bazı kayaların Mars’a çarpması mümkün.” Bu potansiyel çarpmalar yaklaşık 6.000 yıl içinde iki kez, 15.000 yıl sonra ise iki kez daha meydana gelebilir.
Ekip, eğer gezegen ve asteroitlerin yolları kesişirse, kayaların ne tür bir çarpma etkisi yaratacağını inceledi: “Ortalama gücün yaklaşık 1 MPa olduğu varsayılarak parçalanma durumuna, göktaşı Mars toprağına hava patlamaları oluşturmadan ve Mars atmosferinin onu önemli ölçüde yavaşlatamayacak kadar ince olması nedeniyle başlangıçtaki hızdan biraz daha düşük bir hızla çarptığında ulaşılır. Bu nedenle bizim durumumuzda yaklaşık 200-300 m çapında küçük, basit bir çarpma krateri oluşacaktır. Ancak, Dimorphos kayalarının yaklaşık 1 MPa’dan daha düşük bir güce sahip olduğu göz ardı edilemez. Bu durumda, meteoroidler Mars atmosferinde yere sağlam bir şekilde ulaşmadan parçalanacak ve klasik bir serpilme alanına yol açacak.”
Bu çalışma, NASA’nın asteroitleri Dünya’dan uzaklaştırmak için yaptığı bir test sırasında yanlışlıkla Dünya’ya meteor göndermediğine dair bize güvence vermenin yanı sıra, gezegenimize çarpan bazı meteorların büyük ve küçük asteroitler arasındaki çarpışmalardan kaynaklanabileceğine ve daha küçük kayaları kümelerinden kurtarabileceğine dair daha fazla kanıt bulunması anlamına geliyor.
Makale ön baskı sunucusu arXiv’de yayınlandı.
